Ινομυώματα
Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα ή λειομυώματα αποτελούν καλοήθεις ινοελαστικούς όγκους της μήτρας. Είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα των γυναικών που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία. Μπορεί να είναι ένα ή πολλά, να έχουν ομαλό σφαιρικό σχήμα ή ανώμαλο πολυλοβωτό και το μέγεθός τους ποικίλει από μερικά χιλιοστά ( πυρήνες ινομυωμάτων ) έως αρκετά εκατοστά. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι τόσο μεγάλα, που να καταλαμβάνουν ολόκληρη την ελάσσονα πύελο ή την κοιλιά. Η πιθανότητα εξαλλαγής τους σε κακοήθεια είναι μικρότερη από 1% ενώ η πιθανότητα κατά την διάγνωσή τους να έχουν στοιχεία κακοήθειας είναι μικρότερη από 1‰.
Aνάλογα με την εντόπισή τους στη μήτρα διακρίνονται σε:
- Υπορογόνια ινομυώματα, που αναπτύσσονται κάτω από τον ορογόνο της μήτρας και προβάλλουν στην εξωτερική επιφάνεια αυτής.
- Ενδοτοιχωματικά ινομυώματα, που αναπτύσσονται μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας,στο μυομήτριο.
- Υποβλεννογόνια ινομυώματα, που αναπτύσσονται κάτω από το ενδομήτριο και μπορεί να προβάλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα.
Που οφείλονται τα ινομυώματα;
Τα ακριβή αίτια των ινομυωμάτων δεν έχουν εντοπιστεί. Ωστόσο, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων της γυναίκας και η κληρονομικότητα παίζουν καθοριστικό ρόλο. Εμφανίζονται κατά την αναπαραγωγική ηλικία όπου οι ωοθήκες είναι λειτουργικές και παράγουν οιστρογόνα ενώ στη διάρκεια της κύησης όπου οι ορμόνες της γυναίκας είναι σε υψηλά επίπεδα μπορεί να αυξηθούν αρκετά σε μέγεθος. Αντίθετα , στην εμμηνόπαυση λόγω της μείωσης των επιπέδων οιστρογόνων παρατηρείται συρρίκνωσή τους.
Τι συμπτώματα προκαλούν τα ινομυώματα;
Πολλές φορές τα ινομυώματα είναι ασυμπτωματικά και ανακαλύπτονται τυχαία κατά την ετήσια γυναικολογική εξέταση, στο υπερηχογράφημα. Μπορεί όμως να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα ανάλογα με την θέση, τον αριθμό και το μέγεθός τους όπως:
- Μηνορραγία (αυξημένη απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου) Αποτελεί το συχνότερο σύμπτωμα και οφείλεται στα υποβλεννογόνια ινομυώματα. Αν δεν αντιμετωπιστεί οδηγεί σε σιδηροπενική αναιμία και συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, εύκολη κόπωση, κεφαλαγίες.
- Αίσθημα βάρους στην πύελο
- Συχνουρία ή δυσκοιλιότητα Αν το ινομύωμα είναι πολύ μεγάλο μπορεί να πιέζει την ουροδόχου κύστη ή το έντερο, οπότε εμφανίζεται συχνουρία ή δυσκοιλιότητα αντίστοιχα.
- Πόνο Τα ινομυώματα συνήθως δεν πονάνε εκτός αν βρίσκονται μέσα σε συνδέσμους της μήτρας ( ενδοσυνδεσμικά ) ή έχουν υποστεί εκφύλιση.
- Υπογονιμότητα Όταν επιφέρουν μεγάλη αλλοίωση στην κοιλότητα της μήτρας εμποδίζοντας την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου ή όταν προκαλούν απόφραξη των σαλπιγγικών στομίων τα ινομυώματα μπορεί να ευθύνονται για υπογονιμότητα.
- Επιπλοκές στην κύηση όπως αποβολές, πρόωρο τοκετό, δυσαναλογία και αδυναμία εξέλιξης φυσιολογικού τοκετού με αποτέλεσμα την καισαρική τομή, αιμορραγία μετά τον τοκετό λόγω ατονίας της μήτρας.
Πώς γίνεται η διάγνωση των ινομυωμάτων;
Η διάγνωση των ινομυωμάτων μπορεί να γίνει με την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση, με το διακολπικό και διακοιλιακό υπερηχογράφημα αλλά και με την αξονική και μαγνητική τομογραφία.
Πώς αντιμετωπίζονται τα ινομυώματα;
Η θεραπεία των ινομυωμάτων θα πρέπει να εξατομικεύεται.
Οι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπ’όψιν στην επιλογή της καλύτερης αντιμετώπισης για κάθε γυναίκα είναι:
- Ο αριθμός, το μέγεθος και η εντόπισή τους
- Η ύπαρξη ή όχι συμπτωμάτων
- Η ολοκλήρωση της οικογένειας ή όχι ( δηλαδή η επιθυμία ή το ενδεχόμενο νέας εγκυμοσύνης )
- Η ηλικία της γυναίκας ( αν βρίσκεται κοντά στην εμμηνόπαυση ή όχι )
Η αντιμετώπιση τους, μπορεί να είναι:
- Συντηρητική Όταν τα ινομυώματα είναι λίγα, έχουν μικρό μέγεθος και δεν προκαλούν συμπτώματα συστήνεται η απλή παρακολούθηση με υπερηχογράφημα ανά 6 ή 12 μήνες.
- Φαρμακευτική Μπορεί να χορηγηθεί αγωγή με φάρμακα που διακόπτουν προσωρινά την περίοδο. Η θεραπεία αυτή έχει προσωρινά οφέλη και χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όπως γυναίκες με βαρειά αναιμία που δεν μπορούν άμεσα να χειρουργηθούν ή γυναίκες που βρίσκονται κοντά στην εμμηνόπαυση και μπορεί να αποφύγουν το χειρουργείο αφού ως γνωστό μετά την εμμηνόπαυση, τα ινομυώματα σταματούν να μεγαλώνουν σε μέγεθος και συρρικνώνονται.
- Χειρουργική Όταν τα ινομυώματα είναι μεγάλα, πολλά ή προκαλούν συμπτώματα, αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η χειρουργική αντιμετώπιση αφορά στην μεμονωμένη αφαίρεσή τους ( εκπυρήνηση ινομυωμάτων ) σε γυναίκες νεαρής ηλικίας ή σε όσες δεν έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους ή στην αφαίρεση της μήτρας μετά των ινομυωμάτων ( υστερεκτομία ολική ή μερική ) σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και σε αυτές που δεν επιθυμούν άλλη εγκυμοσύνη. Η χειρουργική μέθοδος που θα εφαρμοστεί μπορεί να είναι:
- Η λαπαροτομία. Η μέθοδος αυτή επιλέγεται συνήθως σε περιπτώσεις που τα ινομυώματα έχουν πολύ μεγάλο μέγεθος και όταν υπάρχουν αντενδείξεις για την διενέργεια λαπαροσκόπησης.
- Η λαπαροσκόπηση Στην λαπαροσκόπηση η μετεγχειρητική ανάρρωση είναι ταχύτερη, λιγότερο επώδυνη και το αισθητικό αποτέλεσμα καλύτερο.
- Η υστεροσκόπηση Η συγκεκριμένη χειρουργική προσέγγιση αφορά τα υποβλεννογόνια ινομυώματα που προβάλουν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους εντός της ενδομητρικής κοιλότητας και γίνεται διακολπικά χωρίς να χρειαστούν τομές στην κοιλιακή χώρα.