Η 26η Σεπτεμβρίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης με πρωτοβουλία του ΟΗΕ, με στόχο να ενημερωθούν οι γυναίκες και οι άνδρες για τις υφιστάμενες μεθόδους αντισύλληψης. Οι κυριότεροι λόγοι που κατέστησαν αναγκαία μια τέτοια ημέρα είναι η ανησυχία των ειδικών ότι το 85% των εφηβικών κυήσεων είναι απρογραμμάτιστες και ότι κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα επειδή δεν ξέρουν πώς να προστατεύουν τον εαυτό τους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης είναι επίσης αφιερωμένη στο δικαίωμα της γυναίκας να αποφασίζει η ίδια για τη στιγμή που θα αποκτήσει παιδί, αποφεύγοντας πιθανή ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες, με κυριότερη την έκτρωση.
Αντισύλληψη σημαίνει: παρεμπόδιση μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, προγραμματισμός της οικογένειας. Η Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης είναι μια παγκόσμια καμπάνια με όραμα έναν κόσμο όπου κάθε εγκυμοσύνη θα είναι επιθυμητή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, 75.000.000 κυήσεις παγκοσμίως είναι ανεπιθύμητες κάθε χρόνο και από αυτές, οι 45.000.000 καταλήγουν σε άμβλωση και περίπου 20.000.000 από αυτές γίνονται κάτω από μη ασφαλείς συνθήκες.
Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι αντισύλληψης. Η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από την ηλικία, το ιατρικό ιστορικό, τις συνήθειες (π.χ κάπνισμα), τα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων και ασφαλώς την επιθυμία του ζευγαριού και γίνεται πάντα μετά από ενημέρωση και συζήτηση με τον γυναικολόγο για την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου.
ΦΥΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ:
- Αποχή σεξουαλικής επαφής κατά τις γόνιμες μέρες
- Διακεκομμένη συνουσία
Αυτές οι μέθοδοι, είναι απόλυτα ασφαλείς, αλλά έχουν υψηλό ποσοστό αποτυχίας και δεν παρέχουν καμία προστασία από την μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΦΡΑΓΜΟΥ:
- Ανδρικό και γυναικείο προφυλακτικό. Το ανδρικό προφυλακτικό είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος φραγμού στον κόσμο. Με σωστή χρήση η αποτελεσματικότητά του μπορεί να φτάσει έως και 99% ενώ ταυτόχρονα προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
- Άλλες μέθοδοι φραγμού, είναι τα διαφράγματα και οι κολπικοί σπόγγοι, που περιέχουν σπερματοκτόνες ουσίες. Έχουν αντίστοιχη αποτελεσματικότητα, παρέχουν κάποια προστασία κατά των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων, αλλά δεν είναι τόσο διαδεδομένα στην χώρα μας.
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ:
- Αντισυλληπτικά χάπια. Σήμερα, σε όλη την Ευρώπη, εκτός της Ελλάδας, η πλέον δημοφιλής και ασφαλής μέθοδος είναι το αντισυλληπτικό δισκίο, το οποίο θεωρείται ένα από τα πλέον αυστηρώς επιστημονικά ελεγμένα φάρμακα στον κόσμο. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι αντισυλληπτικών χαπιών. Το χάπι εμποδίζει την ωορρηξία και αλλάζει τη σύσταση της βλέννης του τραχήλου της μήτρας καθιστώντας την μη φιλική στο σπέρμα. Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική καθώς το ποσοστό αποτυχίας κυμαίνεται μεταξύ 0,2-0,5%. Με τη μέθοδο αυτή η γυναίκα έχει και άλλα οφέλη πέρα από την αντισύλληψη όπως μείωση του πόνου και της ποσότητας αίματος της περιόδου , ύφεση των συμπτωμάτων του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου αλλά και απόλυτα προβλέψιμη ημερολογιακά περίοδο. Βασικό μειονέκτημα αποτελεί η μη προστασία από τη μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Η ασφαλής χρήση τους προϋποθέτει την λήψη ιστορικού, φυσικής εξέτασης και την διενέργεια εξετάσεων από τον γυναικολόγο.
- Άλλες μορφές ορμονικής αντισύλληψης. Η ορμονική αντισύλληψη δεν υπάρχει μόνο με την μορφή των χαπιών, αλλά και με άλλες μορφές, όπως την ενέσιμη μορφή, τα εμφυτεύματα, τα διαδερμικά αυτοκόλλητα και τον κολπικό δακτύλιο, χωρίς όμως οι μορφές αυτές να έχουν μεγάλη αποδοχή και χρήση στην χώρα μας.
ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟ ΣΠΕΙΡΑΜΑ(ΣΠΙΡΑΛ)
Το ενδομήτριo σπείραμα (σπιράλ) είναι μια μικρή συσκευή από πλαστικό, συχνά σχήματος «Τ», που περιέχει είτε χαλκό υπό μορφή σύρματος (σπείραμα) που είναι τυλιγμένο γύρω από το στέλεχος ή ειδικό περιέκτη ορμόνης (λεβονογεστρέλη) η οποία απελευθερώνεται σταδιακά και μακροπρόθεσμα. Το σπείραμα εισάγεται εύκολα μέσα στην μήτρα από τον γυναικολόγο. Ένα πολύ λεπτό κορδονάκι βγαίνει από το τράχηλο στον κόλπο και χρησιμεύει στο να ελέγχεται μετά από κάθε περίοδο, καθώς και στην αφαίρεσή του όταν χρειαστεί. Πρόκειται για μία μορφή αναστρέψιμης αντισύλληψης μακράς δράσης με 98% αποτελεσματικότητα. Η διάρκεια δράσης του σπιράλ είναι 3-5 χρόνια. Το 5-15% των γυναικών που χρησιμοποιούν σπείραμα εμφανίζει αύξηση της ποσότητας του αίματος που χάνεται με την περίοδο τους, ενώ παράλληλα εντονότερος είναι και ο πόνος που αισθάνονται κατά τις μέρες της περιόδου, ιδίως κατά τους πρώτους μήνες μετά την εισαγωγή του σπειράματος.
ΤΟ ΧΑΠΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΜΕΡΑΣ:
Το χάπι της επόμενης μέρας αποτελεί τη λεγόμενη Επείγουσα Αντισύλληψη. Διαταράσσει την ωορρηξία ή την γονιμοποίηση και πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατό από τη στιγμή του «ατυχήματος» με μέγιστο όριο χρόνου αποτελεσματικής λήψης τις 5 ημέρες ανάλογα με το σκεύασμα που θα ληφθεί. Χρησιμοποιείται όταν το προφυλακτικό σπάσει ή βγει κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης,όταν αποτύχει η μέθοδος της διακεκομμένης συνουσίας ή όταν η γυναίκα που χρησιμοποιεί αντισυλληπτικά ξεχάσει να πάρει κάποιο χάπι.Ενδέχεται να διαταράξει τον κύκλο, και ως εκ τούτου πρέπει να λαμβάνεται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις και με σύνεση και πάντα μετά από την καθοδήγηση του ιατρού.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΟΝΙΜΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ
- ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΤΕΙΡΩΣΗ: Πρόκειται για τεχνικές που αποσκοπούν στη διακοπή της συνέχειας του αυλού των σαλπίγγων ούτως ώστε να μην είναι δυνατή η συνάντηση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο. Μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια καισαρικής τομής ή λαπαροσκοπικά οποιαδήποτε στιγμή σε γυναίκες που έχουν γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό, όμως θα πρέπει να επιλέγεται μόνο όταν το ζευγάρι είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν επιθυμεί να τεκνοποιήσει.
- ΑΝΔΡΙΚΗ ΣΤΕΙΡΩΣΗ: Κατά τη μέθοδο αυτή γίνεται εκτομή των σπερματικών πόρων και καθίσταται αδύνατη η δίοδος των σπερματοζωαρίων διαμέσου αυτών. Η μέθοδος αυτή είναι εξαιρετικά αποτελεσματική όμως πρέπει να τονιστεί ότι η εφαρμογή της πρέπει να γίνεται σε άνδρες που έχουν αποφασίσει ότι δε θέλουν να είναι γόνιμοι.